تغذیه تکمیلی - گاز گرفتن و جویدن نوزاد

تغذیه تکمیلی

هر شکل از پیشرفت کودکان با رشد و تکامل آن‌ها در ارتباط است! بعد از چند ماه دهان کوچک آن‌ها می‌تواند غذایی به غیر از شیر را هم بپذیرد و مدیریت کند. الآن دیگر آماده هستند تا نه‌‌تنها انواع بافت‌های غذایی بلکه انواع طعم و مزه‌ها را نیز امتحان کنند. البته این مرحله می‌تواند تجربه‌ای گیج‌کننده باشد که با این حال زندگی آن‌ها را تغییر خواهد داد!

گاز گرفتن و جویدن نوزاد : مرحله‌ای حیاتی در رشد کودک

برخلاف مکیدن که تنها یک واکنش است، جویدن حاصل یادگیری است که می‌توان گفت این یادگیری از ۴ ماهگی شروع می‌شود و تا ۱ سالگی ادامه می‌یابد. برای همین است که قورت دادن هرچیزی به جز شیر برای کودکان در ابتدای زندگی غیر ممکن است. زبان کوچک کودکان به صورت غریزی هر غذای جامدی را از دهان بیرون می‌اندازد. در پایان شش ماهگی دنیای بزرگ‌تری به روی فرزندتان گشوده می‌شود که هر مرحله‌ او را به سمت مرحله بعد پیش می‌برد . اول از همه مکیدن را یاد می‌گیرند و همینطور یاد می‌گیرند کمی از غذا را در دهانشان نگه ‌دارند. البته بعدها عاشق این احساس‌ها و هیجانات خواهند شد.

به تدریج، رشد و بلوغ روانی و البته ظاهر شدن دندان‌های پیشین اجازه گاز گرفتن و جویدن نوزاد را به او می‌دهد  را می‌‌دهد. به کمک این مهارت و توانایی جدید، ماهیچه‌هایی که در گونه، لب و حلق او قرار دارند قوی‌تر می‌شوند و آن‌ها کشف می‌کنند که می‌توانند غذا را در دهانشان تکه تکه کنند.ظهور و بروز سلیقه شخصی آن‌ها در غذا خوردن، می‌تواند نشانی از شکل‌گیری هویت فردی آن‌ها باشد.

آن‌ها خیلی زود می‌توانند تکه‌های کوچک غذا را هم بخورند. زمانی‌که فرزند شما در حال یادگیری و تکمیل تکنیک جویدن است، فک‌هایش هم کشیده می‌شوند و شکل می‌گیرند. اگر در تغذیه تکمیلی غذاهای جامد به‌تدریج به آن‌ها معرفی شوند، احتمال بروز عفونت گوش نیز در آن‌ها کاهش می‌یابد و درضمن در آینده نیز احتمال اینکه به ارتودنسی نیاز داشته باشند کم‌تر خواهد بود. بعلاوه، کودک شما در این دوران که کم‌کم جویدن را یاد می‌گیرد، . بالاخره توانایی این را نیز به دست خواهد آورد که قاشقش را هم خودش نگه دارد و البته این وظیفه شماست که آن‌ها را در قدم‌های اولشان به‌سوی مستقل غذا خوردن راهنمایی کنید.  

چطور می‌توانم به فرزندم در دوره ۶ تا ۱۲ ماهگی است کمک کنم؟ بدون مجبور کردن، محرک خوبی برای او باشم.

دیگر وقتش رسیده است که فرزند شما افق‌های جدیدی از انواع طعم و مزه‌ها را کشف کند. البته باتوجه به این نکته که بین کنجکاوی و ترسش از ناشناخته‌ها گیر کرده است، شکی نیست که در ابتدا کمی بهانه‌گیری کند. وظیفه شما این است که در هر مرحله از فرآیند بلوغ و رشد او صبور باشید و به او احترام بگذارید و به عنوان مثال لا توجه به نشانه های گرسنگی و سیری نوزاد هرگز او را مجبور به انجام کاری که نمی‌خواهد نکنید و توجه کنید که شروع غذاهای جامد به معنی پایان شیردهی نیست.

مراحل مختلف تغذیه تکمیلی

• در طول دوره تغذیه تکمیلی به دلیل اینکه این تغییر غذایی خیلی آهسته و ملایم انجام شود، به فرزندتان غذاهایی که خوب پوره شده‌اند و نرم هستند و چندان هم به‌لحاظ بافت غذایی با شیر تفاوتی ندارند، بدهید. 
• در ۸ ماهگی غذای بسیار نرم را با غذای پوره و له شده جایگزین کنید و میوه‌ها و سبزیجات پوره شده‌ای که به فرزندتان می‌دهید کمی هم دارای بافت باشند. 
• از ۹ ماهگی به بعد می‌توانید تکه‌های کوچک و نرم غذا مثل پاستا ، سیب‌زمینی پخته و نگینی شده، برنج خیلی نرم، انواع سبزیجات و میوه پخته و مواردی دیگر از این قبیل را در برنامه غذایی فرزند خود بگنجانید. اما همچنان لازم است که غذاهایی مثل گوشت و مرغ را که کمی سخت‌تر جویده می‌شوند برای او پوره کنید و به وجود پروتئین در تغذیه نوزاد خود توجه کنید. 
• از ۱۲ ماهگی به بعد دیگر می‌توانید انواع غذا و بافت‌های غذایی را در تکه‌های کوچک به فرزندتان بدهید. با استفاده از چنگال، غذا را کمی له کنید و آن را همراه با برش‌هایی از هویج پخته و یا تکه‌های نگینی چغندر و یا گوجه‌فرنگی بدون پوست به او بدهید. اما به‌خاطر داشته باشید که فرزند شما هنوز هم نمی‌تواند مثل یک بزرگسال غذا بخورد. آن‌ها را مجبور نکنید به دلیل داشتن پروتئین حتما غذاهایی مثل گوشت و ماهی بخورند و در عوض شیر، فرآورده‌های لبنی و غلات را در اولویت قرار دهید.

بیشتر بخوانید : رشد و تکامل بینایی نوزاد

آیا فرزند من می‌تواند در این باره هم حرف خودش را بزند؟

حتی اگر تا همین الآن طبق کتاب‌های معتبر پیش رفته باشید، باز هم ممکن است فرزندتان بخواهد کاری متفاوت انجام دهد. چند پیشنهاد و توصیه در این باره برای شما داریم:

برای کمک به او برای تشخیص طعم‌های غذاها در آینده:

• با توجه به سن او، غذا را در یکی از اشکال پوره شده، له شده و یا قطعات کوچک به او بدهید.

• گاهی اجازه دهید، کودک غذایش را با دست لمس کند تا از سایر حواس پنج گانه‌اش نیز استفاده کند و به او آموزش دهیم تا غذاها و بافت‌های غذایی جدید را دوست داشته باشد.

• درصورتی‌که فرزند شما از ماده غذایی مشخصی خوشش نیاید: چند روزی را صبر کنید و دوباره همان ماده را درغذای دیگری به او بدهید.

• درصورتی‌که کودک شما از امتحان غذایی جدید امتناع می‌کند: او را مجبور به خوردن آن نکنید. درصورتی‌ که در مرحله آغاز تغذیه تکمیلی هستید و کودک بی‌قراری می‌کند بهتر است عجله نکنید. اجازه ندهید وعده‌های غذایی تبدیل به صحنه نبرد و جنگ بین اراده‌ شما و فرزندتان شود (و هرگز هم او را با عبارتی چون «به خاطر مامانی بخور»  گول نزنید). ممکن است که کودکتان برای عادت کردن به این تغییرات جدید به زمان بیشتری نیاز داشته باشد!

بیشتر بخوانید : گرفتن آروغ نوزاد 

چند نکته مهم:

نباید خوراندن انواع غذاهای له شده در دوران تغذیه تکمیلی به کودکتان زیاد هم طول بکشد. زیرا اگر برای مدت زیادی به خوردن پوره عادت کند، پذیرفتن و عادت کردن به بافت سفت‌تر و گاز گرفتن و جویدن بعضی غذا‌ها برای او خیلی دشوار خواهد بود. 

وقتی تکه‌های کوچک به کودکتان می‌دهید، مراقب باشید که خیلی سفت نباشند. حتماً خودتان هم خوب می‌دانید که ممکن است این لقمه‌ها از راه اشتباهی پایین بروند!

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تجربه طعم‌های جدید در تغذیه تکمیلی مقاله غذای کمکی و آموزش انواع طعم‌ها و مزه‌ها به کودک را بخوانید.

کودک خود را در زمان‌های خاصی مجبور به خوردن نکنید و اجازه بدهید کودک شما خودش به شما نشان بدهد که چه زمانی گرسنه است.

دیدگاه

سیسیلی، مادر کارلا ۸ ماهه«می‌ترسیدم که اولین لقمه‌های غذا برای کارلا بزرگ باشند و او خفه شود. قبل از اینکه لقمه‌ها را قورت دهد، ۵ دفعه‌ آن را در دهانش ‌می‌گرداند و با چهره ای متعجب آن را قورت می‌داد و نشان می‌داد از کاری که می‌کند راضی است! من هم تقریباً خیالم راحت شده بود!».

**این مطالب صرفاً جهت افزایش اطلاعات عمومی کاربران است و هرگز جایگزین توصیه‌های پزشک، انجمن‌های علمی و سایر منابع معتبر نمی‌باشد. ازآنجاکه هر مادر و کودک از مادر و کودک دیگر متفاوت است، کلیه آمار و ارقام ارائه شده در این وبسایت می‌تواند با توصیه پزشک برای هر مادر و کودک متفاوت باشد.

بیشتر بخوانید